Selâmünaleyküm Sayın Hocam. Ben, 1974-1975 öğretim yılında Van’ın Siyevan (Ortanca) İlkokulunda öğretmenlik yaptığımda konuyla ilgilenme bilgim var. Bu konunun tahsilini yapmadığım için düşüncemin göz ardı edileceğini zannetmiyorum.
Sağ taraftaki taraçalar, göle kavuşan akarsu ağzına inşa edilecek, yukarısı ise akarsuyun gelişi. Balıklar göl taraftan zıplayarak yukardaki birikintilere ulaşınca suyun geliş yönüne doğru hareket ederek yumurtlama yerine ulaşıyorlar.
Bu faaliyet tabiatıyla gözlemlenebildiği kadarıyla çok meşakkatli ve yorucu. Başarısızlıklarla dolu bir yolculuk. Bu taraçalı yapı, akar su il e gölün birleştiği mevkiye inşa edilince, balıkların havuzdan havuza geçişi, sonunda yukarıdaki su düzlüğüne ulaşması, yolculuğu kolaylaştırarak başarılı bir üreme imkânı sağlamaz mı? Bir hususu tam bilmiyorum. Bu tabiat olayına sun’ilik katınca, balık göçü artarmı, azalır mı? Tabii kalması mı daha iyi ve verimli olur? Yoksa bu sun’i yapı kullanılırsa mı daha iyi ve verimli olur?
Sayın Hocam. Yaban hayatından da gördüklerimize göre ayılar, akarsu ile göl arasına dizilip zıplayan balıkları kapıp yiyorlar. Bu teklifim Van gölü Havzasındaki göle dökülen akarsuların göle kavuşma mevkiilerine inşa edilirse verimliliğin artışına sebep olacağı düşünüyorum. Bunu zât-ı âlinize teklif sadedinde sunmayı uygun buldum. Uzun zamandır bu fikrimi muhafaza ediyordum. Sizin de tanıdığınız Ziya Bey (Özalper) kardeşime konuyu açınca, size yönlendirdi. Fayda temin edeceğine inanmaya devam ettiğimin bilinmesini isterim.
Teknik resim tahsil etmediğimden bir fikir verebilmesi için çizimleri de yapmaya çalıştım.
15.05.2025, Şakir Albayrak, Emekli Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni, Çekmeköy, İstanbul
